Finansowanie organizacji pozarządowych w Polsce to jeden z najbardziej palących tematów, poruszanych wśród funkcjonujących w tej strefie. Skąd fundacje  i stowarzyszenia mogą brać pieniądze na swoje działania? Gdzie szukać środków i z jakich możliwości skorzystać? Sektor 3 Szczecin postanowił podsumować własną wiedzę i doświadczenia, czego efektem jest poniższy tekst. To pierwszą częścią przeglądu informacji dotyczących wybranych źródeł i sposobów pozyskiwania środków finansowych dla organizacji III sektora w Polsce.

Dotacje (granty)

Dotacje (zwana także grantami) – to pieniądze, które organizacje otrzymują zazwyczaj na realizację określonych projektów (zadań publicznych) i można je wydać tylko zgodnie z przeznaczeniem, (np. zorganizowanie kursów dla seniorów, czy aktywizacji społeczności lokalnych). Mogą być także przeznaczane na wsparcie instytucjonalne organizacji, czyli np. na zakup sprzętu, szkolenia dla pracowników, itp. Pochodzą ze środków publicznych, (np. od administracji rządowej i samorządowej: urzędów miast, urzędów marszałkowskich i różnych instytucji) lub z funduszy europejskich (przyznawane, np. przez Komisję Europejską poprzez różne instytucje). Dotację można także otrzymać od innej organizacji pozarządowej, np. fundacji krajowej lub zagranicznej oraz podmiotu niepublicznego (firmy, instytucje itp.).

Każdorazowo działania finansowane z dotacji/ grantu muszą mieścić się w celach statutowych wnioskującej o nie organizacji. Dysponent pieniędzy określa warunki przyznania dotacji/ grantu oraz rodzaj zadań do wykonania, których warunki szczegółowo określone są w umowie.

NGOsy przeważnie korzystają z lokalnych dotacji (Urząd Marszałkowski, Urząd Miasta) lub znanych grantów (Fundusz Inicjatyw Obywatelskich, ASOS). Nie wiedzą, że jest wiele innych mniej znanych źródeł, z których można korzystać. Warto zapoznać się ze stronami zbierającymi wszelkie informacje o grantach – Sektor3Szczecin1, Sektor3Szczecin2, Konkursy dla NGO, fudusze.ngo.pl. W przypadku grantów należy pamiętać o odpowiednim zaplanowaniu pozyskiwania funduszy. Wniosek powinien być dobrze przygotowany i przemyślany, a tego nie jesteśmy w stanie osiągnąć na 2 dni przed końcem naboru. Dodatkowo trzeba pamiętać, że grant możemy dostać lub nie. W takim przypadku należy zadbać o alternatywne źródła.

Darowizny

Każda zarejestrowana organizacja może otrzymywać darowizny na dowolne działania – w formie gotówki lub rzeczy – od firm, osób prywatnych lub innych organizacji. „Darowizna” zakłada, że darczyńca przekazuje coś, co do niego należy i w zmian za swój dar nic nie otrzymuje od organizacji. Darowiznę przekazuje się na podstawie umowy (szczególnie w przypadku dużych darowizn). Pieniężne mogą być przekazane gotówką, jednak jeśli darczyńca chce odliczyć ją od podstawy opodatkowania (dochodu), musi dokonać wpłaty na konto organizacji. Szczególną formą darowizny są rzeczy (żywność, zabawki, sprzęt…), czyli dary rzeczowe. W takim przypadku organizacja musi się upewnić, że może darowiznę przyjąć – żywność czy ubrania powinny być odpowiednio składowane.

W przypadku przekazywania gotówki na rzecz organizacji możemy trochę ułatwić sprawę naszym potencjalnym darczyńcom. Dzięki zmianie ustawy o zbiórkach publicznych z 2014 roku zbieranie pieniędzy przez internet zostało wyłączone z potrzeby zgłaszania zbiórki. Co za tym idzie możemy na naszej stronie www czy w mediach społecznościowych zachęcać do przekazywania darowizn. Możemy również podpisać umowę z operatorem przelewów internetowych i umieścić formularz do przelewów na własnej stronie www. Oczywiście wiąże się to z opłatami (niewielkimi). Zestawienie najbardziej znanych operatorów umieściliśmy na naszej stronie internetowej w artykule „Uwolnij internetowe darowizny” (LINK).

Zbiórka publiczna

Jak wskazuje raport z badań Stowarzyszenia Klon/ Jawor „Kondycja sektora organizacji pozarządowych w Polsce 2015”, w 2014 r. tylko 10% badanych organizacji realizowało zbiórkę publiczną. Mogło to być wynikiem archaicznych przepisów, które w końcu zostały zmienione. W 2014 ustawa o zbiórkach publicznych była najstarszą obowiązującą ustawą w Polsce. W 1933 nie uwzględniono internetu, smsów, przelewów, itd. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji, po długich konsultacjach społecznych, przygotowało projekt ustawy, która weszła w życie w 2014 r.  Wprowadzono internetowy system do zbierania informacji o zbiórkach, zniesiono opłaty skarbowe oraz uproszczono zgłaszanie, realizowanie i sprawozdawczość.

Daje to o większe pole do popisu NGOsom. Zbiórka publiczna połączona z wydarzeniem przyciągającym potencjalnych darczyńców, wzbogacona o media społecznościowe, lokalne media i zbiórka publiczna staje się dobrym źródłem finansowania dla organizacji. A dzięki platformie informacyjnej o zbiórkach (www.zbiorki.gov.pl) nasi darczyńcy mogą zobaczyć na co wydaliśmy zebrane fundusze. Dzięki takim działaniom budujemy zaufanie do organizacji.

Fanimani.pl

W dzisiejszych czasach zakupy przez internet nie są czymś niesamowitym. Zamawiamy książki, AGD, artykuły spożywcze, zabawki. Wykorzystując możliwości portalu FANIMANI.PL możemy połączyć przyjemne z pożytecznym. Organizacje pozarządowe mogą bezpłatnie założyć konto na portalu i otrzymywać drobny zwrot (0,5-3% w zależności od sklepu) z dokonanego zakupu. W momencie uzbierania min. 100 zł mamy możliwość przelania pieniędzy na konto naszej organizacji. Jest to świetne narzędzie dla dużych organizacji, które skupiają wielu członków/ wolontariuszy aktywnie działających w sieci. Pomysł wart rozważenia, szczególnie przed nadchodzącymi świętami. 

Jak widać oprócz grantów można wykorzystywać inne narzędzia do pozyskiwania funduszy dla organizacji. Warto stosować kilka równocześnie, aby uzyskać stabilność finansową lub docelowo pełną niezależność od grantów. W końcu pokorne cielę dwie matki ssie….